روش پیشنهادی برای درمان اضطرابروز به روز : اغلب کاربران اینترنت و حتی شمایی که خواننده این مطلب هستید به احتمال بالای 95 درصد از سیستم عامل ویندوز استفاده می کنید و همان 5 درصد هم که از مک و یا لینوکس بهره می برند بدون شک با ویندوز آشنا هستند! همیشه هم کاربران نق می زنند که ویندوز کند است و نا ایمن! اما آیا ویندوز یک فاجعه است یا یک شاهکار؟
برای بررسی این موضوع باید به دو تا سه دهه قبل برگردیم. دورانی که نه مفهوم پی سی و اتصال به اینترنت معنا داشت و نه اینقدر در همه امور به رایانه ها وابسته شده بودیم. در آن زمان کماکان محیطهای متنی مانند داس و یونیکس لبه فناوری پردازش محسوب می شدند و کاربران تصور ارتباط گرافیکی با رایانه ها را نداشتند. در سال 1984 و با عرضه مک به صورت واقعی توسط اپل و به کارگیری ماوس و معرفی رابط گرافیکی آن و سپس عرضه ویندوز در سال 1985 کاربران متوجه سادگی ارتباط با رایانه ها شدند. اما یک مشکل بزرگ وجود داشت. مشکل قیمت!
اپل همان موقع راه خود را انتخاب کرد.”ما برای سخت افزارهای خود نرم افزار می سازیم!”این جمله معروفی بود که آب پاکی را بر روی دست دنیا ریخت. با معرفی ویندوز 1 در سال 1985 و اعلام پشتیبانی از سخت افزارها به صورت باز امیدها برای عامه کردن رایانه ها ایجاد شد. تا اوایل دهه نود میلادی کماکان سخت افزارها گران بودند و آن موقعی بود که بیل گیتس در حال طراحی ویندوز جدیدی بود. ویندوزی که بعدها ویندوز 95 نام گرفت. بزرگترین گام در حیطه نرم افزار دنیا ویندوز 95 بود. گیتس می دانست که اپل به دنبال بازار سطح بالای خود است و سیستم بسته آن هرگز رقیب سیاست سخت افزار باز و نرم افزار بسته وی نمی شود. چیزی که حتی در زمانی که اپل در زمان غیبت جابز اقدام به فروش مک جهت نصب بر روی سخت افزار غیر تولیدی خود کرد ثابت شد! ویندوز موفق تر بود.
گیتس مدل تجاری خود را به نحوی طراحی کرد که هم میکروسافت سودی بی سابقه برد و هم دنیای آی تی! او دست همه سازندگان سخت افزار را باز گذاشت و و وعده داد از هر سخت افزاری پشتیبانی کند. این حرف شاید در کلام ساده بود اما در عمل دو نتیجه داشت. اول کاهش قیمت سخت افزارها به دلیل درگیر شدن سخت افزارهای مختلف در روند کار و دوم اینکه به بهای آبروی میکروسافت تمام شد!
در خلال دهه نود و سالهای بعد از 2000 شرکتهای مختلف برای سطوح مختلف کاربردی و توان خرید اقدام به طراحی هزاران سخت افزار کردند و میکروسافت در طی نزدیک به 15 سال با ده ها هزار عنوان سخت افزار روبرو شد! ویندوز به خودی خود یک سیستم عامل بزرگ بود و مدیریت کردن آن کار دشواری بوده و هست و این تنوع وسیع سخت افزاری هم مزید بر علت بدنامی آن شد. شاید اگر از کاربران قدیمی تر رایانه باشید به خاطر دارید که ریست کردن با دکمه روی کیس در مورد ویندوزهای 95 و 98 و میلینیوم یک چیز با رخداد مکرر بود. چیزی که همه آن را به حساب ویندوز می گذاشتند اما واقعیت این بود که مشکلات در بالای 90 درصد مواقع مربوط به درایورهای سخت افزاری بودند نه ساختار سیستم عامل.
رقیب اصلی ویندوز یعنی مکینتاش به دلیل بسته بودن سخت افزاری هرگز به درصدی از تنوع سخت افزاری ویندوز نرسید و در عین حال همگان به میکروسافت به دلیل ناپایدار سیستم عاملش خرده می گرفتند. شاید تصور کنید که اگر درایورها را سازندگان سخت افزار می سازند پس چرا مشکل به ویندوز مربوط می شد؟ جواب ساده است. تا قبل از سال 2000 دانش بشری به حدی نرسیده بود که توان طراحی یک روند استاندارد تایید کیفیت درایورها را داشته باشد. در واقع از وقتی که این روند استاندارد شد پایداری ویندوز روز به روز بهتر شد تا جاییکه که با جهشی بزرگ در ویندوز 2000 به پایداری بالا رسید و اکنون در ویندوز 7 دارای پایداری مثال زدنی است و کمتر کاربری صفحه خطای آبی رنگ را در ویندوزهای ویستا و 7 دیده است مگر آنکه سخت افزار معیوبی داشته باشد.
اما اگر سیستمهای عامل دیگر به جای ویندوز بودند وضعیت چگونه می شد؟
اگر واقعیاتی مانند اشتباه بزرگ میکروسافت در افزودن رجیستری به ویندوز را کنار بگذاریم باید قبول کنیم که هیچ سیستم عاملی به باز بودن ویندوز نمی تواند به درجه کاملی از ایمنی و پایداری مطلق برسد. مزید بر علت پر کاربرد بودن ویندوز است که طبعا”همه نویسندگان کدهای مضر را به خود جلب می کند. تجربه سیستم عامل اندروید که وضعیتی مشابه ویندوز را در دنیای موبایل تکرار کرده است نشان داده است که باز بودن بهای بالایی دارند و آن پرداختن از امنیت و پایداری است و اگر سیستم عاملی مانند iOS به پایداری و عدم وجود بدافزار می نازد نتیجه محدودیتهای سنگینی است که در روند نصب برنامه ها و همچنین محدودیتهای دسترسی بالا برای برنامه های نصب شده است.
در کنار همه ایراداتی که به ویندوز وارد است باید قبول کرد که دنیای آی تی و به خصوص عامه غیر تخصصی جامعه جهانی به ویندوز مدیون هستند. تصور اینکه اگر ویندوز به این مفهوم باز و در دسترسش در دنیا وجود نداشت اکنون در چه وضعیتی بودیم کار دشواری است. شاید اکنون در ذهن شما شکل گرفته باشد که مثلا”اگر ویندوز نبود لینوکس عمومی می شد اما واقعیت این است که حتی اکنون در سال 2011 (یا بهتر بگویم 2012!) هم هنوز لینوکس نمی تواند جای ویندوز را بگیرد و حتی فاقد یک متولی واقعی است و به تعداد علاقه مندان آن توزیع از آن منتشر شده است!
اگر امروزه میلیونها نفر در هر لحظه از شبانه روز انلاین هستند و به تبادل افکار می پردازند و از دنیای تاریک دو دهه پیش خارج شده اند و مرزهای جغرافیایی در نوردیده شده است به مدد ایده کسی نیست جز بیل گیتس. کسی که شاید به اندازه جابز نبوغ و نوآوری نداشته است اما در مقابل تصمیمات اقتصادی او دنیا را نیز به مراتب بیش از تصمیمات بسته اپل منتفع ساخته است.
دانستنی های علمی
